در تجلیل دانش و سواد یک نفر

امروز (که البته شروع نشده! پس دیروز، یک‌شنبه) یک اتفاق جالب افتاد. قرار بود ساعت 10 صبح، یک کارگاه آموزشی مخصوص دبیران گروه‌ها تشکیل شود. طبق معمول این کارگاه‌ها، فکر می‌کردم با کارگاهی دور از واقعیتِ روزنامه‌نگاری و آکادمیکِ صرف، با یک استاد ناشناخته و موضوعی به‌دردنخور و در واقع کلاسی به معنای واقعی کلمه «چرند» مواجه هستم. بدتر این‌که سردبیر همه‌ی دبیران گروه‌ها را به رفتن اجبار کرده بود. اما کارگاه به معنای واقعی کلمه، بی‌نظیر بود! ولی منظورم از اتفاق جالب، اصلاً این نیست.

استاد، تعدادی عکس قدیمی خارجی بود که کمتر دیده شده بودند و هرکدام به شکلی ویژه بودند، پخش می‌کرد و پس از نشان دادن بعضی، از همکاران من می‌خواست که اگر چیزی درباره‌ی این عکس می‌دانند، بگویند. من به نوبه‌ی خودم، خوشحال شدم که شخصیت‌های یکی از عکس‌ها را شناختم؛ تصویری از یکی از نشست‌های سه‌جانبه‌ی سران متفقین (استالین، چرچیل و روزولت) در جریان جنگ بین‌الملل دوم. اتفاق جالب، سر یکی از عکس‌های دیگر افتاد. استاد، عکسی را نشان داد و پرسید این واقعه چیست؟ دبیر گروه اندیشه جواب داد: «سوگند وفاداری لیندون جانسون بعد از ترور کندی»! بلافاصله استاد پرسید: «خانمی که کنارش ایستاده کیست؟» همو در میان سکوت حضار باسواد (!) جواب داد: «ژاکلین کندی»! و سؤال سوم: «کجا؟» پاسخش، تیر خلاص را زد: «در هواپیما»! چند دقیقه‌ی بعد، همه فهمیدیم که کندی رییس‌جمهور آمریکا ترور شده و در همان روز به دلیل ناامنی شدید این کشور، هواپیمایی حامل جانسون معاون و ژاکلین همسر رییس‌جمهور شهید (!) از زمین برخاسته و مسئولان ارشد، در حضور رییس دیوان عالی قضایی این کشور، شاهد سوگند خوردن رییس‌جمهور جدید هستند.

چند دقیقه‌ی بعد، دبیر گروه اندیشه به هنرنمایی‌اش ادامه داد. تصویری از ضارب کندی پخش شد و تنها او می‌دانست که این مرد کیست، واقعه در چه ایالتی (دالاس) اتفاق افتاده، او چند دقیقه بعد از واقعه کشته شده، در همان فاصله‌ی کوتاه از دستگیری تا مرگ، توسط پلیس شکنجه شده، و این‌که قاتل او هم خودکشی کرده است! ترور کندی و قضایای بعدی‌اش، وقایع جالبی هستند اما منظور من این نیست؛ من به سواد و اطلاعات تاریخی همکارم کار دارم. در آن لحظات سخت، آرزو می‌کردم کاش جای او بودم، کاش به اندازه‌ی او کتاب خوانده بودم و کاش دانش او را داشتم. چند ساعت بعد، ماجرا برایم بدتر شد. برای من که فکر می‌کنم خیلی کتاب‌خوان هستم، اوضاع وقتی بدتر شد که فهمیدم دبیر گروه اندیشه، 36 ساله است! یعنی احتمال رسیدن منِ 23 ساله به دانش او، نزدیک به صفر است!

این آخرِ مطلبی، برای این‌که در خماری‌اش نمانید، بگویم که نام او «بهروز بیهقی» است؛ یکی از فامیل‌های خیلی دور خودم! و جالب آن که او موبایل ندارد!

سه نوع عشق

گل‌فروش داشت گل می‌پیچید، کامله‌مردی تقریباً ۴۰ ساله با ریش جوگندمی وارد شد. سریع یک رز قرمز برداشت و منتظر ماند تا نوبتش برسد. خیلی دلم می‌خواست بپرسم: «شما این مسیر رو (با اشاره به دسته‌گل ناآماده‌ی خودم) چن وقت پیش طی کردین؟» یک بار هم برگشتم تا بگویم، ولی قیافه‌اش آن‌قدر جدی و نگران از جای پارک ماشینش بود که منصرفم کرد.

به نظر من مردها همه یک‌جور نیستند؛ بعضی‌ها خوب بلدند از زبان‌شان استفاده کنند، بعضی‌ها ضعف زبان را با گل و این‌جور چیزها جبران می‌کنند، بعضی‌ها هم هیچ‌کدام. اما وجه مشترک همه‌شان این است که همسرشان را دوست دارند. حتی به نظر من، آن‌هایی را که «هیچ‌کدام» را انتخاب کرده‌اند، باید جدی‌تر گرفت، دو دسته‌ی اول، ممکن است زمانی فکر کنند که به اندازه‌ی کافی، عشق‌شان را نثار کرده‌اند و جاهایی کم‌تر از آن چیزی که همسرشان توقع دارد، عمل کنند؛ اما دسته‌ی سوم، خودش را بدهکار می‌بیند. او نمی‌گذارد آب توی دل همسرش تکان بخورد. خودم فرزند یکی از آدم‌های دسته‌ی سوم هستم، و دیده‌ام که چطور عشق «دلی» قدرت‌مند است، قدرت‌مندتر از صخره‌هایی که در ساحل، سینه‌ی امواج سخت را می‌شکافند...

برادران

چهارشنبه‌ی تقریباً هر هفته، جلسه‌ای به اسم «بزم اندیشه» برگزار می‌شود که من در بعضی‌هایش شرکت می‌کنم. این هفته هم قرار بود محمدرضا زائری بیاید. وقتی وارد شدم، اول تعجب کردم که دیدم سخنران، دبیر گروه سیاسی روزنامه‌مان است! بحثش درباره‌ی برنامه‌ی موشکی ایران بود. همان دم در، یکی از بچه‌های گروه سیاسی (یکی از جدیدترین و تازه‌واردترین اعضای تحریریه) را دیدم. احوال‌پرسی کوتاهی کردم و کنارش نشستم. حتی ذره‌ای هم تعجب کردم که عینک نگذاشته. دیدم تلفن همراهش را روی کیفش، و کیفش را روی پایش گذاشته. چون می‌خواستم سؤالی بپرسم (که یادم نمی‌آید چی) اول پرسیدم ببینم حرف‌های رییسش را ضبط می‌کند یا نه. گفت: «نه.» و بلافاصله گفت: «شما؟» یک‌دفعه جا خوردم! با او رفیق نبودم و در تحریریه هم به حکم جوانی‌اش و جوانی‌ام، فقط سلام و علیک داشتیم. لحظه‌ای از ذهنم گذشت که چقدر کم‌حافظه است! ناسلامتی مرا همین 2-3 ساعت پیش در تحریریه دیده! گفتم: «مگه شما مصطفی طاهری نیستی؟!» وقتی «نه» را شنیدم، در لحظه‌ای کوتاه، احساس حماقت کردم! قبلاً پیش آمده بود که کسی را از پشت سر ببینم و اشتباه کنم، اما از روبرو، آن هم از فاصله‌ی به این نزدیکی، سابقه نداشت. کسری از ثانیه بعد، گفت: «من داداششم!» بعد از سخنرانی هم که فهمیدم دوقلو هستند. خلاصه در همان چند دقیقه و لحظات بعد از جلسه، رفیق شدیم.

راستی، از عصر دیروز (چهارشنبه) احساس می‌کنم حوصله‌ی موبایل را ندارم! حتی به دبیر گروه اندیشه که کلاً موبایل ندارد هم کمی حسودی کردم! بنابراین موبایل را خاموش کرده‌ام. اگر کار واجبی داشتید، همین‌جا نظر بدهید، زنگ‌تان می‌زنم.

بدترین خبر...

یک سال و نیمه که روزنامه‌نگارم. در طول این مدت، هیچ خبری رو نشنیدم که به اندازه خبر امروز، ناراحت‌کننده باشه. یکی از بچه ها داره از گروه‌مون می‌ره و وقتی فکرش رو می‌کنم، می‌بینم از بین همه، بیشتر دلم نمی‌خواست که اون از بخش ما بره. اصل داستان اینه که یه نفر بازنشسته شده و صندلیش خالی می‌شه. بنابراین یه نفر قراره جای اونو پر کنه و رفیق من، جای اون نفر دوم رو می‌گیره. واقعا سخته.

یه اتفاق دیگه هم افتاد امروز. قبلاً دوست داشتم دشمنم از جایی که هست، یه جای دیگه بره. حتی گفته بودم اگه دشمنم از روزنامه بره بیرون، کل تحریریه رو شیرینی می‌دم! اما هیچ‌وقت به ذهنم نرسیده بود که برای این آرزوم، دعا کنم. امروز سر نماز، دعا کردم دشمنم از این‌جا بره و یه جایی بره که براش سخت باشه و زجر بکشه. چند ساعت بعد فهمیدم یکی از بهترین دوست‌هام داره می‌ره. شاید خدا دشمنم رو بیشتر از من دوست داره. شایدم خدا داره تنبیهم می‌کنه. شایدم هیچ‌کدوم نیست و مدتی بعد، برام خوب می‌شه. نمی‌دونم. حتی نمی‌دونم این که دعا کردم دشمنم از این‌جا بره، کار بدی بوده یا نه! نظر شما چیه؟ دعای من کار بدی بوده یا نه؟

باید با همان‌ها کار کنی...

اصلاً از ادبیات یادداشت‌های امیرخانی خوشم نمی‌آید، مخصوصاً این‌که در بسیاری از نوشته‌هایش، در اصل با خودش ولی با افعال دوم شخص مفرد صحبت می‌کند. اما این نوشته، ناخودآگاه همین‌طوری شد.

توی محل کار، تلاش می‌کنی تا خودی نشان بدهی و از بقیه بهتر باشی (یا بشوی)، زحمت می‌کشی تا پیشرفت طولی کنی و به مدارج بالای کاری و صنفی‌ات برسی. در مسیر پیشرفت، می‌بینی فلانی در فلان مهارت خاص، از تو بالاتر و بهتر است. تلاش می‌کنی، زحمت می‌کشی و مطالعه می‌کنی و در نهایت از او جلو می‌زنی. اما وقتی جلو زدی و سرآمد دیگران شدی، یکی دو پله بالاتر می‌روی و حالا باید بعضی از کسانی را که دیروز هم‌رده‌ات بودند، مدیریت کنی و به نوعی ریاست کنی. تازه می‌بینی که ای وای! کاش پیشرفت نمی‌کردی! باید با همان‌ها کار کنی، همان‌هایی که از تو ضعیف‌ترند، سطح‌شان پایین‌تر است، مطالعه کمتری دارند، زحمت کمتری می‌کشند، احساس مسئولیت کمتری دارند و...

این حکایت، قصه‌ی من نیست، قصه‌ی بعضی آدم‌هاست که می‌ترسم برای خودم اتفاق بیفتد. حتی یک گام جلوتر می‌گذارم و با توجه به توانایی و دانشی که در خودم می‌بینم، ادعا می‌کنم پیش‌بینی‌ام از آینده‌ی خودم است. اما این‌ها مهم نیست. مهم نگرانی من است از این تجربه؛ قطعاً سخت است. حتماً آن‌هایی که این تجربه را داشته‌اند، این احساس را بعد از پیشرفت طولی داشته‌اند. مخصوصاً وقتی به دلایل مختلف، نمی‌توانی نیروهای توان‌مندتر را بیاوری و باید از همان نیرویی که داری، بهترین استفاده را بکنی.

اما از طرف دیگر، چه کسی از پیشرفت شغلی بدش می‌آید؟! همه دوست دارند رییس باشند و حرف‌شان برو داشته باشد. من هم دوست دارم.

مسئله‌ی حجاب

همین الان کتاب «مسئله‌ی حجاب» تموم شد. برای من که خیلی از کتاب‌ها رو نصفه‌نیمه می‌خونم (و فکر می‌کنم خیلی از جوون‌های هم‌سن و سال خودم، همین‌طوری باشن) تموم کردن کتاب خیلی لذت‌بخشه. ولی شاید از اون لذت‌بخش‌تر، نوشتن نظرم درباره‌ی کتاب باشه؛ اونم داغ‌داغ!
برای من که تا پیش از این هیچ‌کدام از کتاب‌های شهید مطهری را به طور جدی نخوانده بودم، تجربه‌ای جدید و بی‌نظیر بود؛ از این جهت که نگاه استدلالی و منطقی این اثر را در هیچ کتاب دیگری ندیده بودم. اما یک انتقاد مهم به این کتاب دارم. متأسفانه در بخش پنجم کتاب، که بیش از نیمی از کتاب را شامل می‌شود، بحثی درگرفته که مربوط به زمانه‌ی خود نویسنده است؛ لااقل مربوط به زمانه‌ی ما نیست، مشکل امروز ما نیست. در بخش پنجم یعنی از حدود صفحه‌ی 110 به بعد، مسئله‌ی وجوب یا عدم وجوب پوشش وجه و کفین (گردی صورت و دست‌ها تا مچ) مورد بحث قرار گرفته؛ چیزی که امروزه برای ما کاملاً حل‌شده است. متأسفانه بحث، طول و تفصیل بسیار زیادی هم دارد. جالب این‌جاست که در اواخر کتاب، نوشته که ه جز یکی از علمای اهل تسنن (که آن هم معلوم نیست نظرش درباره‌ی نماز بوده یا حرمت کلی داده) کسی درباره‌ی وجه و کفین، نظری غیر از نظر غالب ندارد! حالا سؤال من از استاد این است که چرا این همه از حجم کتاب را به این مسئله اختصاص داده‌ای؟!
برعکس، تا حدود صفحه‌ی 110، درباره‌ی مشکل امروز ما بحث می‌کند؛ یعنی شبهاتی را که در زمینه‌ی حجاب (که نویسنده توضیح می‌دهد درستش «پوشش» است نه «حجاب») وجود دارد، یکی‌یکی می‌آورد و به شکل منطقی و قانع‌کننده جواب می‌دهد. بنابراین 110 صفحه‌ی ابتدایی کتاب را به هرکسی که درباره‌ی پوشش اسلامی، سؤال یا شبهه‌ای دارد توصیه می‌کنم. این توصیه، البته یک استثنا دارد. این کتاب در زمانی نوشته شده که حکومت جمهوری اسلامی تشکیل نشده بوده و مسئله‌ی حجاب اجباری اصولاً طرح نشده بوده. بنابراین اگر کسی دنبال این است که بداند نظر اسلام در این باره چیست و آیا جمهوری اسلامی کار خوبی می‌کند یا نه، در این کتاب تقریباً چیزی نیست. در همان صفحات ابتدایی، کمی درباره قوانین سفت و سخت ایرانی‌ها و رومی‌ها پیش از اسلام، چیزهایی آمده ولی این مسئله، اصولاً مسئله کتاب نیست. بنابراین اگر دنبال پاسخ به این سؤال هستید، این کتاب به درد شما نمی‌خورد ولی کتاب «مسئله‌ی حجاب»، در مجموع، فلسفه‌ی پوشش اسلامی را به صورت کاملاً منطقی و دقیق بیان کرده است.

ببین کی سفارش مطلب میده؟

الان خیلی کفری‌ام. یکی از همکارامون هست که خیلی مصاحبه می‌کنه. خیلی شماره‌ها داره و خیلی‌ها رو می‌شناسه. ولی یه اخلاق خیلی خیلی بد داره (که البته بعضی‌های دیگه هم به نحوی دارن و در این‌جا خواهم نوشت) که وقتی من (که دبیر صفحه هم هستم و حق‌التحریر مطالب رو هم تعیین می‌کنم) بهش مطلب سفارش می‌دم، انگار نه انگار! ولی وقتی یکی از همکارا که زنه (و دبیر صفحه نیست که حق‌التحریر رو هم مشخص کنه) بهش مطلب سفارش میده، با سر قبول می‌کنه. واقعاً ناراحتم. تقصیر اون خانمه نیست، ها. تقصیر این رفیق ماست که بالاخونه رو داده اجاره و جاذبه جنسی اون زن، چشم‌هاشو کور کرده.

فقدان آموزش شهرت، درد امروز فوتبال ما

برای این یادداشت که توی «زندگی سلام» امروز چاپ شد، خیلی زحمت کشیدم. خودم هم فکر می‌کنم خیلی خوب شده، حتماً بخوانید.

پرسپولیس ایران با یک تیم عربستانی در مسابقات جام باشگاه‌های آسیا، بازی دارد و آن‌ها پول ندارند تا بازیکنان را با هواپیما به ریاض ببرند. یکی از مدیران این تیم به همراه علی پروین، به سراغ رییس سازمان هواپیمایی می‌روند و از او می‌خواهند تا تیم‌شان را مجانی به عربستان ببرد. با کمک سازمان هواپیمایی، بازیکنان پرسپولیس به طور رایگان سوار هواپیمایی می‌شوند که قرار بوده بدون مسافر به عربستان برود و حجاج ایرانی را برگرداند.

سال‌ها از آن زمان گذشته و وضعیت فوتبال امروز ایران، زمین تا آسمان با آن روز متفاوت است. امروز، پارکینگ زمین‌های تمرین تیم‌های فوتبال ایران، پر است از خودروهایی چند صد میلیونی که چشم بازار را کور می‌کند. فوتبال که حرفه‌ای شد، دنیای فوتبال و فوتبالیست‌های ایرانی هم عوض شد. دیگر سفر رفتن آن‌قدرها هم سخت نبود. آخر پول، همه‌چیز را ساده کرده بود. دیگر فوتبالی‌ها به جای پروازهای ارزان و رایگان، به دنبال پروازهای اختصاصی بودند. دیگر به جای این‌که بازیکنی که خودروی شخصی داشت، هم‌تیمی‌های پیاده را سوار کند و به سر تمرین ببرد، پارکینگ‌های فوتبالیست‌ها بزرگ و بزرگ‌تر شد. اما همین پول، آن‌قدر به فوتبال کمک کرد که فوتبال و فوتبالی‌ها را به خودش وابسته کرد؛ و در نهایت هم آن را بلعید. حالا دیگر پول، روابط اهالی فوتبال را تنظیم می‌کند. پول، جای تعصب و علاقه را در صدر معیارهای انتخاب تیم گرفته. اما علت چیست؟

بسیاری از فوتبالیست‌های ایرانی پیش از آن که مشهور و مطرح شوند، نوجوانانی معمولی و غالباً جنوب‌شهری بودند که در کوچه و پس‌کوچه‌های شهر، فوتبال بازی می‌کردند. دنیای فوتبالی‌شان تنها از زمین خاکی محله‌شان و ورزشگاه رفتن‌های آخر هفته‌ها تشکیل می‌شد. اما در عرض چند سال، به ستاره‌هایی تبدیل شدند که عکس‌شان روی صفحه‌ی اول روزنامه‌ها می‌رفت و نوجوانانی شبیه به چند سال پیشِ خودشان، از آن‌ها امضا (و اخیراً با آن‌ها عکس سلفی) می‌گرفتند. آن‌ها دیگر جز همان دقایقی که امضا و عکس می‌دادند، میان مردم زندگی نمی‌کردند. ثروت، روزبه‌روز فاصله‌شان را از مردم و هواداران بیشتر کرد. انگار زمانی که برخلاف نسل‌های سابق، از پشت شیشه‌های دودی خودروهای گرانقیمت‌شان، به مردم نگاه می‌کردند، زندگی مردم شهر برایشان رنگ می‌باخت.

اما شاید اگر کمی منصفانه‌تر نگاه کنیم، بسیاری از فوتبالیست‌ها در این ماجرا، مقصر نیستند. خیلی‌هایشان برای آن که به سرعت به این حجم از شهرت و ثروت برسند، آماده نبودند. شاید دقیق‌تر باشد بگوییم بسیاری دیگر که کمتر پایشان به محاکمه در افکار عمومی باز می‌شود، در این ماجرا مقصر هستند؛ افرادی که متولیان ورزش بودند اما برای جوانی که در عرض چند سال، به یک الگو تبدیل شده بود، برنامه‌ریزی نکرده بودند. اگر در طی دوران پیشرفت فنی یک فوتبالیست، او را از لحاظ روانی برای مواجهه با شهرت، ثروت، رسانه‌ها و هزاران مسئله‌ی ریز و درشت دیگر، آماده می‌کردند و آموزش‌های لازم را به او می‌دادند، امروز نگران نبودیم که نوجوانانی که پا در راه ورزش قهرمانی می‌گذارند، یا حتی خواسته یا ناخواسته از ورزشکاران الگو می‌گیرند، چه بر سرشان می‌آید.

لمپنیسم و نتیجه‌گرایی، دو معضل بزرگ فوتبال ماست

مصاحبه با حاج‌رضایی عجیب بود، بهش گفتم از فوتبالیست‌های بااخلاق بگو، شروع کرد از «آقاتختی» گفتن! گفتم از بازیکن‌های سربه‌زیر بگو، گفت سؤال شما ربطی ندارد به موضوع! رعایت موی سفیدش را کردم وگرنه جا داشت بگویم من خبرنگارم، خودم می‌دانم از این مصاحبه چه می‌خواهم! به هر حال، مصاحبه‌ی خوبی نشد، چون هرچه مصداق خواستم، نگفت. هرچیز جذابی لازم داشتم نگفت! کلاً چیزهای به‌دردبخور کمی گفت و آخرش هم گفت بهتر است بحث را تمام کنیم چون سؤالات به بیراهه رفته! این شما و این مصاحبه بی‌خود من با امیر حاج‌رضایی که البته دانش فوتبالی‌اش را خیلی قبول دارم.

راستی تا یادم نرفته، امیر حاج‌رضایی برادرزاده طیب حاج‌رضایی، حر نهضت امام(ره) است که از گنده‌لات‌های تهران بود و در جریان قیام 15 خرداد دستگیر شد. در نهایت هم اعدام شد و به شهادت رسید.

امیر حاج‌رضایی کارشناس و مفسر فوتبال ایران، ورزش حرفه‌ای را از دهه 40 آغاز کرده اما به خاطر آن که برادرزاده‌ی «طیب حاج‌رضایی» بود که در قیام 15 خرداد بازداشت شده بود، از ادامه دادن فوتبال در عنفوان جوانی بازماند. در آن زمان حاج‌رضایی به کلاس‌های آموزشی فوتبال رفت و مربی شد. او تا اواخر دهه 70 مربی‌گری می‌کرد اما از آن به بعد، مربی‌گری را کنار گذاشت و به جرگه‌ی کارشناسان فوتبال پیوست. او به عنوان کارشناسی که علاوه بر جنبه‌های فنی، از نظر اصول اخلاقی بررسی می‌کند، شناخته می‌شود. گفت‌وگویی با او داشتیم درباره‌ی مسائل اخلاقی و فرهنگی در فوتبال ایران که در ادامه می‌خوانید:

* به نظر شما ریشه‌ی آسیب‌های اخلاقی فوتبال ما کجاست؟

برای پاسخ به این سؤال، باید برگردیم به مبانی فوتبال. در مبانی فوتبال، سه سرفصل مهم هست که عبارت‌اند از مدیریت، سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی. این سرفصل‌ها در واقع حلقه‌های مفقوده‌ی فوتبال ما هستند.

* منظور از مدیریت، باشگاه‌ها هستند یا مدیران ورزش؟

هم متولیان فوتبال و هم اغلب باشگاه‌ها. در این بین، اقلیتی

ارتباط چارشنبه‌سوری با قیمت نفت!

الان که یک قسمت دیگر از سری مطالب «تبسم‌ها و ناله‌های یک عضو جدید تحریریه» را نوشتم، یاد مطلب طنزی افتادم که دیروز چاپ شد. با این توضیح که فردایش یک پیامک به این مضمون آمد که «این خزعبلات را چاپ نکنید» و البته ما پیامک اعتراضی را به سیاق معمول، چاپ کردیم، مطلب را بخوانید:

سلام. بین آدمایی که باید حتماً پیش دکتر روانپزشک برن، نفر اول یکی از وزرای خارجه‌ی منطقه‌ی خودمونه، اما بعد از اون، اینایی هستن که از الان شروع کردن به ترقه زدن! به نظرم اینا همونایی هستن که توی عروسی‌ها، با میوه و شیرینی خودشون رو سیر می‌کنن و موقع شام دیگه اشتها ندارن! یا این بچه‌هایی که اول غذا، سریع میرن سراغ نوشابه! اما با وجود این استعدادهای بی‌بدیل نظامی، من مطمئنم همین الان، کسانی هم هستند که توی زیرزمین دارن انواع آرپی‌جی و تی‌ان‌تی رو درست می‌کنن که شب چارشنبه‌سوری، مردم رو قتل‌عام کنن! حتی اگه از نظر نظامی هم نگاه کنیم، از بعد از جنگ ویتنام، انفجار این حجم از مواد منفجره توی خیابون بی‌سابقه بوده! با این وضعیت فکر می‌کنم چارشنبه‌سوری امسال، جنگ سوریه و جنگ یمن رو برای چند روزی، کاملاً به حاشیه ببره! حتی من شنیدم ستاد جنگ‌های نامنظم تشکیل دادن تا یه وقت هیچ‌کدوم از مناطق شهر از دست‌شون رها نشه! حتماً قراره از مناطق مختلف شروع کنن و در یک جا به هم برسن و بمب اتمی اصلی رو منفجر کنن! ولی در کل خوشحال باشیم، چون معمولاً جنگ در مناطق نفت‌خیز، قیمت نفت رو بالا می‌بره و توی این وانفسای نفت 20 دلاری، چارشنبه‌سوری یه غنیمته!