سپیده‌دم

۲ مطلب در شهریور ۱۳۹۴ ثبت شده است

ناامیدی تدریجی

رییس بهم گفته بود سوژه‌ی کمیک بدهم برای کاریکاتوریست که بکشد. من هم کلی فکر کردم و سوژه‌ای بهش دادم. گفت بیمزه‌ست و به این دلیل (و یک دلیل دیگر) ردش کرد. خیلی ناراحتم. بقیه‌ی بچه‌ها هم به این نتیجه رسیدند که فکر می‌کند سوژه‌های خودش خوب‌اند و سوژه‌های بقیه بی‌مزه. کم‌کم دارم از کار در روزنامه ناامید می‌شوم. حیف.

۳۰ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۲۷ ۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰
مصطفی قاسمیان

پیروزی در روزهای شکست ملی؛ مروری بر قیام خلبانان پادگان قلعه‌مرغی علیه متفقین

الحمدلله برای اولین بار پام (قلمم!) به صفحه‌ی اندیشه (تاریخ) باز شد. مطلب زیر به مناسبت 8 شهریور، سالگرد قیام «قلعه‌مرغی» نوشته شده.

جنگ بین‌الملل دوم که از سال 1939 با توسعه‌طلبی هیتلر شروع شد، نبردهای خونینی را بین 8 کشور قدرتمند آن دوران موجب شد. اما به زودی آتش جنگ، دامن بسیاری از کشورهای بی‌طرف را گرفت. مانند ایران که از سال 1320 شمسی (1941 م) به اشغال قوای شوروی و انگلیس درآمد. آن‌ها در تمام دوران جنگ، حضور ستون پنجم نازی را در ایران، به عنوان توجیه جنگ مطرح می‌کردند اما جواد عامری سرپرست وقت وزارت خارجه چند وقت بعد، انگیزه متفقین را از همان ابتدا «دست‌یابی به ارتباط بین انگلیس در جنوب و شوروی در شمال» دانست. این ادعای او بعدها با افشای تماس محرمانه وینستون چرچیل با ژوزف استالین تأیید شد. به هر حال آن‌ها از بامداد 3 شهریور همان سال رسماً وارد خاک ایران شدند و 4 ساعت بعد، این ورود را به رجب‌علی منصور، نخست‌وزیر وقت اطلاع دادند! از صبح همان روز هواپیماهای شوروی بر فراز آسمان تهران پرواز می‌کردند و بر سر مردم اعلامیه‌هایی در مخالفت با هیتلر و به نفع متفقین می‌ریختند.

با اجتماع خلبان‌های پادگان یکم شکاری تهران (قلعه‌مرغی) در هنگ، برای جنگ آماده شدند؛ حتی چند نفرشان از جمله سروان احمد وثیق و استوار ابراهیم شوشتری برای دفاع برگزیده شدند. شرایط جدید، هواپیماها و خلبان‌ها را به حالت آماده‌باش درآورد و برگزیدگان مجبور شدند تا با آمادگی کامل زیر هواپیمایشان بخوابند.

منصور، ناامید از تغییر شرایط، 5 شهریور استعفا کرد. فروغی جایگزین او شد و بلافاصله بعد از معارفه‌ی کابینه‌ی جدید، طی جلسه‌ای در هیئت دولت به این نتیجه رسید که فرمان «ترک مقاومت» را به نیروهای مسلح اعلام کند!

بعد از دریافت امریه‌ی ترک مقاومت، سربازهای دو پادگان تهران (قلعه‌مرغی و باغشاه) به سربازخانه‌ها برگشتند و خلبانان از پرواز منع شدند؛ اتفاقی که نظامی‌ها را شدیداً ناراحت کرد. شوشتری در خاطراتش با عنوان «فرمان مقاومت» از گریه‌ی خلبانان ایرانی هنگام پرواز روس‌ها بر فراز تهران نوشته است. بالأخره عصر روز هفتم شهریور پرسنل پادگان مرخص شدند تا به خانه‌های خود بروند اما چند خلبان به اشاره‌ی وثیق در پادگان ماندند که طی جلسه‌ای تصمیم گرفتند در برابر اشغالگرها مقاومت کنند. ساعت 9 صبح 8 شهریور سرتیپ خسروانی فرمانده‌ی نیروی هوایی و سرهنگ معینی فرمانده‌ی هنگ به قلعه‌مرغی رفتند و برای خلبان‌ها صحبت کردند. معینی با صراحت اعلام کرد: «تا چند ساعت دیگر سربازان روس می‌رسند... وقتی که آمدند، اسلحه را جلویشان گذاشته و هرچه گفتند اطاعت کنید!» این سخنان، قلب خلبان‌ها را جریحه‌دار کرد و بلافاصله قیام آغاز شد. طی یک درگیری کوتاه، خسروانی بازداشت و معینی زخمی شد و زمانی که معلوم شد زره‌پوش‌های باغشاه برای سرکوب قیام در راه قلعه‌مرغی هستند، وثیق و شوشتری پرواز کردند. آن‌ها که می‌دانستند اگر در ایران بمانند کشته خواهند شد، به سمت دریاچه‌ی خزر حرکت کردند تا با هواپیماها و کشتی‌های شوروی روبرو شوند. پنج هواپیمای شوروی از کشتی‌ها بلند شدند و طی 50 دقیقه نبرد، سروان احمد وثیق به شهادت رسید اما هواپیمای شوشتری به دلیل تمام شدن سوخت در جنگلی نزدیک به ساحل سقوط کرد و او که به طرز معجزه‌آسایی زنده ماند، اسیر نیروهای شوروی شد. قیام قلعه‌مرغی شکست خورد اما خلبانان غیور این یگان پیروز شدند. آن‌ها با شهامت و غیرت‌شان در تاریخ نیروی هوایی ایران جاودانه شدند.

۰۸ شهریور ۹۴ ، ۲۱:۳۶ ۱۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مصطفی قاسمیان