امروز صبح کتاب «فوتبال علیه دشمن» اثر سایمون کوپر تمام شد. نقد کوتاهی نوشتم که بیشتر به معرفی میماند تا نقد!
کتاب خوبی هست و کتاب خوبی نیست. در درجهی اول، چیزی فراتر از گلها و دریبلهای معمول را از فوتبال روایت میکند و ارتباط دوسویهی میان فوتبال و سیاست، اقتصاد و فرهنگ را بررسی میکند. که البته تأکید روی سیاست است.
نویسنده که روزنامهنگاری انگلیسیست، در سطر سطر کتاب، ارادت و تعهدش به ملیت و ارزشهای آنگلوساکسونی را نشان میدهد و به خواننده القا میکند. به عنوان مثال در حین و پس از خواندن سه فصلی که مربوط به آفریقاست، خواننده احساس میکند که مردم این قاره، به استعمار «نیاز» دارند. قطعاً این نگاه، خیانت به آرمان روزنامهنگاریست اما از این جهت، کار «سایمون کوپر» شایستهی ستایش است که حتی با دروغ و فریب، سعی در گسترش ارزشهای کشورش دارد. او در حالی خود را متعهد میبیند که بسیاری از روزنامهنگاران ایرانی حتی بدون دروغ و فریب، حاضر نیستند ارزشهای کشورشان را منتشر کنند!
ترجمهی کتاب به رغم شهرت مترجم (عادل فردوسی پور) خوب نیست. به نظر میرسد بیش از آن که برای رساندن مفهوم تلاش شده باشد، با وفاداری افراطی به متن اصلی، ترجمهی واژه به واژه در دستور کار قرار گرفته است. البته شاید به عنوان اولین ترجمه، نتوان خیلی خرده گرفت ولی با این وجود، ضعفها پوشانده نمیشود.
در مجموع اگر به فوتبال علاقه دارید، این کتاب را توصیه میکنم. چون از زاویهای دیگر، جز آنچه دربارهی تاکتیکها و تکنیکهای فوتبال شنیدهایم، به فوتبال نگاه میکند.